Tips om geld te vragen als vrienden je expertise nodig hebben

Als ondernemer of freelancer werken voor je vrienden of familie. Of als vrienden even met je willen sparren. Wat doe je dan?

Je herkent het vast wel, een vriend belt en vraagt “Kan ik even ergens met je over sparren bij een kopje koffie? Morgen doen?” Je weet precies wat er gaat gebeuren: ze willen gebruik maken van je expertise maar ze gaan je er niet voor betalen. Moet je dit doen of niet, zeker nu je druk genoeg bent met werken voor klanten die wel betalen. Of beter nog, hoe vraag je er toch geld voor?

Zo kreeg ik vorige week een e-mail van een klant waarin hij het volgende vertelt:

“Ik heb afgelopen week met twee verschillende vrienden zakelijk een kleine aanvaring gehad. Beiden heb ik een dienst geleverd en uiteindelijk zijn zij nog teleurgesteld in mij ook. Ik geef mezelf hier de schuld van, omdat ik weer op draaf zonder afspraak vooraf. En ze hebben het beide niet over een betaling voor mij of iets dergelijks. Kortom, ik voel me weer gebruikt door mijn eigen domme goedheid.

Nu heeft een vriend, Jean Marc, me gevraagd mee te gaan naar een bespreking met een grote vervoerder om een ontwerp voor hen te maken. Hij vraagt me hem bij te staan op zakelijk en creatief vlak.

Ik ben natuurlijk weer spontaan akkoord gegaan maar toch heb ik nu alweer een nare smaak en hoor ik het oude liedje weer aanzwellen. Het liedje waar ik uiteindelijk met lege handen sta.

Wat is jouw advies in deze? Hoe moet ik mezelf verkopen als mensen / vrienden met me willen werken, mijn idee over iets willen weten etc.?
Vaak komen zaken op mijn pad via kennissen of vrienden, dat lijkt een gevaar voor mij, omdat ik aardig wil zijn.

Ik ben ‘ondernemer’ maar de kansen die ik afgelopen week kreeg heb ik alweer verspeeld.

Mijn vraag is wat moet ik doen:
1. niets doen totdat ik echt weet wat ik wil en komende tijd als leergeld zien.
2. € 250 per dagdeel gaan rekenen, of zoiets?
3. …?”

Dit was mijn reactie op deze e-mail:

Het zakelijk advies

Er is nog niets verloren. Goedheid is goed, en nooit dom. Het is wel jammer dat je er geen geld voor krijgt, jij bent ten slotte niet voor niets ondernemer geworden.

Mensen die een gesprek met je aangaan en jou om ideeën vragen zijn nog geen opdrachtgevers.
Een opdrachtgever is het pas als je een overeenkomst hebt.

Duidelijk krijgen wat ze verwachten van jou
Voor een volgende keer. Plan een kort gesprek via Skype of telefoon (Skype helpt want dan zie je ook het gezicht). In dit gesprek van 15-30 minuten achterhaal je samen wat de wensen zijn van de vrager, wat is het doel en wat is het ze waard.
Dan afsluitend kun je beginnen over wat jouw prijs is.

Probeer zelf zo min mogelijk te praten en laat vooral de vrager het woord nemen door vragen te stellen. Korte vragen zoals: Wat wil je doen? Wat is precies de bedoeling? Wat verwacht je van mij? Wat is jouw doelstelling? etc.

Aan het einde geef je een samenvatting van wat je gehoord hebt. Wat ze willen bereiken en hoe jij daar een bijdrage in kunt leveren.
Dan noem je de prijs voor jouw bijdrage.

Werk niet met vriendenprijzen. Vrienden moeten juist de hoofdprijs betalen, ze kennen jou en weten al wat je waard bent.

Twijfel? Ga in gesprek
Je hebt geen kansen verspeeld. Het waren niet de juist kansen voor dit moment. Je hebt gekozen om ze niet op te pakken.
Vind je het achteraf gezien een verkeerde keuze? Ga dan terug en licht jouw visie toe en zeg je prijs.

Over je afspraak met Jean Marc. Bel hem op en stel de vragen die ik hierboven noem.
Wordt niet enthousiast. Denk niet dat je mee gaat doen in het project, mede-eigenaar wordt of iets dergelijks.

Jouw expertise op zakelijk en creatief gebied wordt gewaardeerd. Nu moet je alleen nog hiervan jouw waarde bepalen.

Vrienden helpen
Vrienden zijn vaak je slechtste klanten, omdat ze toch meer van je verwachten omdat jullie vrienden zijn. Je kunt ze doorverwijzen naar iemand waar jij en zij geen relatie mee hebben. Dan wordt de financiële kant van de afspraak direct veel duidelijker. Jij hebt er verder geen last meer van en je helpt twee mensen.

Is het een project waar je helemaal achter staat. Waar je graag een bijdrage aan levert. Waar de wereld beter van wordt. Dan kun je altijd nog besluiten het niet voor geld te doen.

Je bedenkt wat de waarde is van jou voor dit project, zegt dat ook en zegt dan dat je ze graag helpt zonder kosten. Dit veranderd de waarde niet.

Dit kun je eventueel aanvullen met een tegenprestatie, wat kunnen zij met weinig moeite voor jou doen nu of in de toekomst.

Mensen zullen altijd om jouw ideeën vragen als jij ze blijft aanbieden zonder er zelf waarde aan toe te kennen.

Jij moet eerst de waarde erkennen van wat je geeft. Dan kun je het vragen en wordt het voor de vrager duidelijker.

De prijs van een dagdeel is niet zo belangrijk. Het gaat meer over wat het waard is in het proces. Hoeveel besparen ze of gaan ze meer verdienen door jouw expertise mee te nemen.

Ga het gesprek aan.

Hoe zeg je nee als mensen even koffie met je willen drinken

Wat als vrienden of relaties van vrienden of familie graag even met je koffie willen drinken. Ze horen graag wat je doet en hebben en passant een paar vragen voor je.

Deze vragen liggen natuurlijk precies op jouw expertise gebied en je zou er normaal geld voor vragen.

Hoe zeg je nee tegen mensen die graag even met jou willen sparren (in het Engels “Pick your brain”)

Bekijk dan deze video van Marie Forleo

Marie Forleo geeft 3 mogelijke antwoorden als je nee wilt/moet zeggen;

1. “Mijn werk agenda zit helemaal vol, even koffie drinken zit er dus niet in. Heb je interesse om klant te worden of heb je een korte vraag?“
2. “Ik ben niet beschikbaar voor lunch, en ik raad je aan om mijn _____ te bekijken. Het zijn al mijn beste ideeën op één plek, en ik heb het juist gemaakt om mensen in jouw situatie te helpen.” of als je (nog) geen product of programma hebt
   “Ik heb geen tijd voor een kopje koffie, tenzij we het officieel als een zakelijk overleg inplannen. En mijn tarief voor advies, als je dat wenst, is ____
3. Wil je geen nieuwe vrienden, connecties, contacten? Nee! Zeg dan dit om niet over te komen als een verwaande snob
   “Ik heb een regel, als ik geen tijd heb om mijn moeder/vader te zien, dan heb ik ook geen tijd om met nieuwe mensen kennis te maken tijdens koffie. En mijn moeder heeft nog een bezoekje tegoed van mij. Maar even serieus, ik weet zeker dat het interessant zou worden en ik hoop dat ik je niet beledig, maar mijn werk agenda zit helemaal vol dus ik moet overslaan.”

Al kan die laatste ook korter door gewoon nee te zeggen. Of zoals ik doe, eerst via e-mail probeer uit te vinden wat ze precies willen en eventueel een eerste korte (15 minuten) kennismaking via Skype. Hierdoor moeten ze kort en krachtig worden, en er is geen reistijd. Je kunt zo snel bepalen of er voor jullie allebei meer in zit.

Moet ik gratis werken?

Een uitgebreide flowdiagram die je kan helpen bij de keuze of je een klus gratis moet doen of niet. Ik kan je wel verklappen dat het vaker niet is (klik op de afbeelding).
Zie Should I Work for Free

Zie voor de volledige strip van Maaike Hartjes en Like de pagina TekeningenRekeningen met nog veel meer van dit soort tekeningen.

Wat zeg jij?

Wat zeg jij als een vriend of familie komt met de vraag om even koffie te drinken of even met je te sparren?

This article is originally from ErnoHannink.nl under Creative Commons 2.5